BU YÖNTEMLER KANSER AĞRILARINA İYİ GELİYOR

Tüm dünya ile birlikte ülkemizde de hızla yaygınlaşan pek çok kanser türü, günümüzdeki

tıbbi ve teknolojik imkanlar sayesinde tedavi edilebiliyor. Hayati risklere sebep olabilen

hastalıkların başında gelen kanser, tedavi ve teşhis sürecinde hastanın yaşam kalitesini

olumsuz etkileyen ağrılara neden olabiliyor. Bu ağrıları hafifletmek için kullanılan kuvvetli ağrı

kesiciler ise hastada uyku, baş dönmesi, bulantı-kusma gibi yan etkilere sebep olabiliyor.

Multudisipliner bir yöntemle tedavi süreci başlatılan hastaların ağrıyı yaşadıkları bölgelere

yapılan sinir blokajları, radyofrekans ya da epidural kateter uygulamaları ile bu ağrılar kontrol

altına alınabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Algoloji(Ağrı) Polikliniği’nden Uz. Dr. Özgür Emre

Polat, kanser ağrılarına uygulanan girişimsel işlemler hakkında bilgi verdi.

Kanser, türüne göre vücudun farklı bölgelerinde ağrılara neden olabilir

Hayati risklere neden olabilen hastalıkların başında gelen kanser, günümüzde yaş ve cinsiyet

farkı gözetmeksizin her insanda görülebilmektedir. Ancak kanserin bu kadar hızlı ve yaygın

olmasının yayında tedavi pratiklerinde de önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Kanser

tedavisinde erken teşhis ve erken tedavi kadar tedavi sürecinde hastanın konforu da önemli

bir etkendir. Hastanın tedavi sürecinde kanserin türüne göre vücudunun çeşitli bölgelerinde

maruz kalabileceği şiddetli ağrılar ve bu ağrıları dindirmek için kullandığı güçlü ağrı kesicilerin

yan etkileri olabilmektedir. Akciğer kanseri şiddetli sırt ağrılarına, pankreas, karaciğer ve

mide gibi iç organlarımızdan kaynaklanan kanserler ise şiddetli karın ağrılarına neden

olabilmektedir.

Hastaya özel tedavi planlaması yapılır

Kanser ağrıları kanserin türü, evresi, hastanın sahip olabileceğiniz diğer sağlık sorunları ve

ağrı eşiğine göre farklılık gösterebilmektedir. Normal dokuların kanser nedeniyle tahribi, kan

damarlarındaki tıkanmaya bağlı dolaşım bozuklukları, metastazlar, enfeksiyonlar veya tedavi

sürecindeki cerrahi operasyonlar, tedavide kullanılan kemoterapi, radyoterapi de vücutta

ortaya çıkan birtakım ağrılara neden olabilmektedir. Kanser ağrıları hastanın ağrı eşiğine

göre planlanır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından kansere bağlı ağrı tedavisi için ağrının

şiddetine göre basamak tedavisi belirlenmiştir. Örneğin hafif ağrı yaşayan hastalara ilaç

tedavisi uygulanır. İlaç tedavisinin yetersiz veya etkili olmadığı durumlarda ise hastanın

ağrısının nedenine göre yapılan girişimsel işlemlerle bu ağrılar hafifletilebilmekte ya da

tamamen ortadan kaldırılabilmektedir.

Girişimsel işlemlerle kanser hastaların ağrıları minimum düzeye indirilebiliyor

Kanserin türü, ağrının sebep olduğu bölge ve hastaya özel Algoloji (Ağrı) uzmanları

tarafından yapılan bazı girişimsel işlemler şunlardır;

 Sinir blokajları: Hastanın ağrıya neden olan sinirleri tespit edilerek bazı ilaçlarla ağrı

iletiminin kesilmesi sağlanır. Örneğin, karın içi organların ağrı duyusunu taşıyan

sinirler omurgamızın önünde bir yumak halinde birleşirler ve bu sinir yumağına çölyak

ganglion denir. Bu sinir yumağını hedefleyerek bir iğne aracılığıyla yapılan girişimsel

işlem ile şiddetli karın ağrıları engellenebilir. Hasta işlem yapıldığı gün taburcu

edilerek normal yaşamına devam edebilir.

 Nöroliz: Sinir blokajı gibi bir iğne aracılığı ile ağrıya sebep olan sinir hedeflenir. Ancak

bu kez kimyasal bazı özel ajanlarla hedeflenen sinir hasarlanır ve daha uzun süreli

sinirin ağrı iletimi engellenir.

 Radyofrekans tedavisi: Kanserli doku bazı sinirler aracılığıyla omuriliğe oradan da

beyine iletilerek ağrı oluşturur. Bir nevi ara durak sayılabilen ve ağrının omuriliğe

iletildiği sinirlere radyofrekans iğnesi ile yaklaşılıp bu sinirler ısı yoluyla

hasarlandırılarak, ağrının omuriliğe iletilmesi engellenir. Böylece hastaların ağrısı

uzun süreli olarak engellenir.

 Epidural kateter uygulaması: Toplumun ağrısız doğum nedeniyle yakından tanıdığı

bu yöntemde, omuriliğin arka duvarına yerleştirilen çok ince bir katater, cilt altından

tünelize edilerek daha uzun süreli kullanılır hale getirilir. Buradan devamlı veya aralıklı

ilaç uygulamaları ile ağrının omurilik düzeyinde kesilmesini sağlanır. Epidural kateter

ile ağrı nedeniyle yüksek dozlarda ağızdan alınması gereken ve ciddi yan etkileri

olabilen kuvvetli ilaçların çok çok daha düşük dozları bu yoldan uygulanarak ağrı

kesici ilaç kullanımına bağlı yan etkileri de azaltılmış olur..

 Epidural/ Spinal Port uygulamaları; Bu yöntemde omurilik zarının arkasına yani

epidural veya direkt içerisine yani spinal bölgeye yerleştirilen kateter, kemoterapi

portuna benzer bir yöntemle cilt altına yerleştirilen hazneye yani porta bağlanır.

Kemoterapi uygulamasındaki damar portuna benzer olan bu ağrı tedavisi portu

aracılığıyla, çok düşük dozda ağrı kesici ilaçlar aralıklı veya devamlı infüzyon

şeklinde uygulanır. Aynı gün taburcu olan hastanın maruz kaldığı ağrılar bu yöntemle

tamamen ortadan kalkar ya da minimuma indirilir.

Bunlara benzer birçok yöntem kanserin türüne, ağrının yerine, şekline ve şiddetine

göre hemen hemen bütün kanser hastalarında uygulanabilmektedir.