Çevre dernekleri, gönüllüler, sivil toplum örgütleri ve kamuoyu adına bir çağrıda bulunan Adigüzel, Türkiye'nin genel coğrafyasının, insan neslinin ve doğal hayatın devletin sorumluluğu altında olduğunu belirtiyor. Erzincan İliç'te yaşanan maden faciasının ardından benzer durumların tespit edilmesi ve denetlenmesinin aciliyet arz ettiğini vurgulayan Adigüzel, siyanürlü altın madenlerinin tamamının 6 ay süreyle kapatılmasını ve aşağıdaki 9 madde çerçevesinde tam bir denetimden geçirilmesini talep ediyor.

İlk etapta siyanür ve/veya sülfürik asit benzeri yöntemle işletilen mevcut altın madeni işletmelerindeki üretimin, tüm çalışanların maaş ve tüm sosyal hakları saklı kalmak kaydı ile 6 aylığına durdurulması ve bu sürede toprak, su, hava, ekosistem, canlı varlığı ve insana dair olası zararlarının bağımsız-güvenilir uzmanlar tarafından incelenmesi ve uluslararası akredite bir laboratuvarda analiz edilmesi. Siyanür ve sülfürik asit incelemelerine ilaveten toprakta altınla birlikte açığa çıkan ve posada serbest halde bırakılan tüm zehirli ağır metallerin de incelenmesi.

2.       Maden şirketlerinin ortaklık yapısı ve sözleşmeleri ile kar marjlarının şeffaf hale getirilerek kamuoyu ile paylaşılması. Ayrıca resmi ortaklığı olması bile, finansal ilişkiler incelenerek ikincil, üçüncül ilişkiler ile gizli ortak pozisyonundaki tüzel ya da gerçek kişilerin ortaya çıkarılması.

3.       Erzincan’daki facia bölgesinde şu anda kamu adına arama kurtarma faaliyetlerini yürüten AFAD’ın bu tür riskli alanlara müdahalesi ve siyanürlü toprak altındaki işçilerin kurtarılması için bilimsel ölçütlere uygun tekniğe sahip ve sadece bu konuda uzmanlaşmış bir biriminin kurulması.

4.       Mevcut madenlerden çevreye ve ekosisteme verdiği tahribatın ilgili firma tarafından en kısa süre içerisinde rehabilitasyonu.

5.       Toprak kayması ve havuzların patlaması riskinin yüksek olduğu bölgelere ilgili firma ve kamu işbirliği ile acilen önlem alınması.

6.       Altın madeni olmayan illerimizdeki ölüm sebebi ve ölüm yaşı ile başta kanser ve nörolojik, nefrolojik, hematolojik hatalıkların görülme oranı ile altın madeni bulunan il ve ilçelerdeki aynı istatistiklerin mukayeseli bir çalışmasının yapılası ve sonuçlarının tüm kamuoyu ile paylaşılması.

7.       Mevcut ve geçmişte bu tür madenlerde çalışanların sağlık taramasından geçirilerek sağlık durumlarına ilişkin tam bir inceleme yapılması. Bunun ilgili kişilere doğrudan ve kamuoyuna da istatistiksel olarak sonuçlarının açıklanması.

8.       Aktif ya da geçmişte faaliyette bulunmuş siyanürle işletilen tüm altın madenleri için ÇED raporlama bilirkişi heyeti süreçlerinde olup kamu adına işlemde bulunup sonrasında ya da öncesinde madeni işleten firmaların çalışanı ve yöneticisi durumda olan kişilerin soruşturulması.

9.       Üniversite ve akademik personelden bilimsel gerçeklere aykırı olarak kamuoyuna sürekli maden şirketleri lehine açıklama yapanların bağlı bulundukları üniversite ve akademik etik kurullarınca incelenmesi.

Adigüzel, bu çağrısının doğal kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasını ve çevresel etkilerin minimize edilmesini amaçladığını belirterek, bu adımların ülke genelinde benzer durumların önüne geçilmesine katkı sağlayacağını ifade ediyor.

HABER MERKEZİ